C919: Bước tiến lớn của Trung Quốc trong ngành hàng không toàn cầu

Ngành hàng không dân dụng toàn cầu lâu nay do Boeing và Airbus chi phối. Trung Quốc đang tìm cách thay đổi trật tự đó. Hãng Comac của Trung Quốc phát triển dòng máy bay C919 để cạnh tranh trực tiếp. Mẫu máy bay thân hẹp này nhắm đến phân khúc thị trường chiếm doanh thu lớn nhất.

Thị phần máy bay thân hẹp toàn cầu hiện do hai hãng Boeing và Airbus nắm giữ. C919 là nỗ lực chiến lược nhằm phá vỡ thế độc quyền kéo dài nhiều thập kỷ. Dự án này thể hiện tham vọng tự lực và làm chủ công nghệ hàng không.

C919 chính thức vận hành thương mại

Chiếc C919 đầu tiên chính thức đi vào vận hành từ năm 2023. China Eastern Airlines là hãng đầu tiên khai thác dòng máy bay này. Các chuyến bay thương mại đầu tiên của C919 nhận được sự quan tâm lớn từ công chúng. Trung Quốc đặt mục tiêu đưa C919 trở thành lựa chọn hàng đầu cho các hãng nội địa.

Các hãng bay lớn như Air China và China Southern cũng đã ký đơn đặt hàng lớn. Việc đưa vào vận hành C919 đánh dấu bước ngoặt cho ngành hàng không Trung Quốc. Đây là dấu hiệu cho thấy sự chuyển mình mạnh mẽ về công nghệ sản xuất máy bay.

Đơn hàng tăng mạnh và sản lượng mở rộng

Tính đến giữa năm 2024, Comac đã nhận hơn 1.000 đơn đặt hàng. Phần lớn đơn hàng đến từ các hãng hàng không trong nước. Một số đơn hàng quốc tế đến từ Indonesia, Lào và Nigeria. Comac đặt mục tiêu sản xuất 150 chiếc mỗi năm từ 2026. Năm 2029, sản lượng có thể đạt hơn 200 chiếc mỗi năm.

Các dây chuyền sản xuất mới đang được mở rộng nhanh chóng. Trung Quốc đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất và công nghệ lắp ráp. Nhà nước hỗ trợ tài chính và chính sách để đảm bảo tiến độ dự án.

Được hậu thuẫn bởi thị trường nội địa khổng lồ

Thị trường hàng không Trung Quốc là lớn thứ hai thế giới. Theo dự báo, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ vào năm 2043. Boeing ước tính Trung Quốc cần hơn 8.800 máy bay mới trong 20 năm tới. C919 có lợi thế lớn nhờ thị trường trong nước và chính sách bảo hộ.

Các hãng bay nhà nước sẽ ưu tiên sử dụng máy bay nội địa. Chính sách mua máy bay Trung Quốc được khuyến khích từ trung ương đến địa phương. Thị trường khổng lồ này là bàn đạp để C919 mở rộng ra quốc tế. Đây là mô hình phát triển tương tự như các ngành điện thoại và tàu cao tốc.

Vẫn còn phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài

Mặc dù là sản phẩm quốc nội, C919 vẫn sử dụng nhiều linh kiện nước ngoài. Khoảng 40% linh kiện quan trọng của C919 đến từ Mỹ và châu Âu. Động cơ chính được cung cấp bởi liên doanh Mỹ – Pháp CFM International. Các hệ thống điện tử, điều khiển bay và thủy lực cũng đến từ nước ngoài. Đây là điểm yếu lớn nếu xảy ra căng thẳng thương mại với phương Tây. Trung Quốc đang phát triển động cơ CJ-1000A để thay thế nhập khẩu. Tuy nhiên, quá trình nội địa hóa công nghệ hàng không không dễ dàng. Việc đạt chứng nhận quốc tế cho các linh kiện nội địa mất nhiều năm.

Chứng nhận quốc tế vẫn là rào cản

Hiện tại, C919 mới chỉ được cấp chứng nhận bay tại Trung Quốc. Chưa có chứng nhận từ Cơ quan Hàng không Liên minh châu Âu (EASA) hay Mỹ (FAA). Việc đạt các chứng nhận quốc tế là điều kiện bắt buộc để xuất khẩu. Quy trình này đòi hỏi kiểm định nghiêm ngặt và minh bạch. Trung Quốc cần chứng minh tiêu chuẩn an toàn tương đương các hãng phương Tây. Điều này mất nhiều thời gian và có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố chính trị. Tuy vậy, Bắc Kinh đang nỗ lực thúc đẩy các thỏa thuận song phương hàng không. Một số nước châu Á, châu Phi tỏ ra sẵn sàng cấp phép cho C919.

Tham vọng dài hạn của ngành hàng không Trung Quốc

C919 chỉ là bước đầu trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc. Trung Quốc đang phát triển thêm mẫu máy bay thân rộng C929 hợp tác với Nga. Mục tiêu tiếp theo là dòng máy bay đường dài có khả năng bay liên lục địa. Bắc Kinh muốn đưa Comac trở thành đối thủ toàn diện với Airbus và Boeing.

Chính phủ sẽ tiếp tục hỗ trợ tài chính, chính sách và nhân lực cho ngành này. Trung Quốc cũng đang đào tạo thế hệ kỹ sư hàng không trong nước. Các trung tâm nghiên cứu mới được xây dựng tại Thượng Hải, Tây An và Bắc Kinh. Việc làm chủ công nghệ hàng không dân dụng là ưu tiên quốc gia của Trung Quốc.

Tác động đến cán cân ngành hàng không toàn cầu

Sự trỗi dậy của C919 đe dọa vị trí thống trị của Boeing và Airbus. Nếu C919 chứng minh được độ tin cậy, các nước đang phát triển sẽ lựa chọn. C919 có chi phí thấp hơn, dễ tiếp cận với nhiều hãng bay nhỏ. Trong dài hạn, Comac có thể làm giảm biên lợi nhuận của các đối thủ phương Tây. Các hãng phương Tây sẽ phải cạnh tranh giá cả và dịch vụ nhiều hơn. C919 là sản phẩm chiến lược trong cuộc cạnh tranh công nghệ toàn cầu. Thành công của dự án này có thể thay đổi cục diện ngành hàng không thế giới.

Xem thêm:

Singapore khởi công nhà ga T5 sân bay Changi trị giá hàng chục tỉ USD

Gửi máy móc đi Pháp uy tín