Hàng Không Việt: Xuất Khẩu Cargo Tới Mỹ Tăng 62% Đầu 2025

Hàng không Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ khi xuất khẩu hàng hóa (cargo) sang Mỹ tăng 62% trong quý đầu năm 2025. Theo Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ đạt 57,1 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm, với các mặt hàng chủ lực như điện tử, dệt may và nông sản. Sự tăng trưởng này phản ánh tiềm năng lớn của ngành logistics hàng không Việt Nam, đặc biệt với sự hỗ trợ từ các sân bay lớn như Tân Sơn Nhất và sắp tới là Long Thành. Bài viết phân tích lý do, cơ hội và lưu ý cho doanh nghiệp tận dụng xu hướng này.

Thực trạng xuất khẩu cargo sang Mỹ

Trong 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ đạt 57,1 tỷ USD, tăng 28,6% so với cùng kỳ năm trước. Riêng mảng cargo hàng không tăng 62%, chủ yếu nhờ nhu cầu cao từ thị trường Mỹ. Các mặt hàng chủ lực bao gồm:

• Điện tử, linh kiện: Đạt 23,2 tỷ USD, tăng 36,3%, chiếm 19,4% tổng kim ngạch.

• Máy móc, thiết bị: Ghi nhận 22,05 tỷ USD, tăng 21,1%.

• Dệt may: Đạt 16,1 tỷ USD, chiếm 13,5% tỷ trọng xuất khẩu.

• Nông sản, thủy sản: Đóng góp 1,83 tỷ USD, tăng trưởng nhờ nhu cầu thực phẩm.

Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất, chiếm 29,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Vai trò của hàng không trong xuất khẩu

Hàng không đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển các mặt hàng giá trị cao và nhạy cảm về thời gian. Theo Kirin Capital, dù chỉ chiếm 1% tổng khối lượng vận chuyển, cargo hàng không đóng góp 25% giá trị xuất khẩu của Việt Nam.

• Tốc độ vận chuyển: Hàng điện tử, dệt may cần giao nhanh để đáp ứng chuỗi cung ứng.

• Tính linh hoạt: Máy bay PAX và Freighter đáp ứng đa dạng nhu cầu.

• Hạ tầng hỗ trợ: Tân Sơn Nhất và Nội Bài xử lý 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

• Hợp tác quốc tế: Vietnam Airlines hợp tác với SATS để tối ưu hóa logistics.

Sự tăng trưởng 62% của cargo hàng không sang Mỹ là minh chứng cho tiềm năng của ngành.

Các loại máy bay chở hàng

Hàng không Việt Nam sử dụng ba loại máy bay chở hàng chính để xuất khẩu sang Mỹ:

• Máy bay PAX: Chở khách kết hợp hàng hóa ở khoang bụng, phù hợp với hàng nhỏ gọn.

  • Tải trọng: 100 kg (A321) đến 4.000 kg (B777).

  • Ưu điểm: Chi phí thấp, tần suất bay cao.

  • Hạn chế: Không gian hạn chế, không chở hàng cồng kềnh.

• Máy bay Freighter: Chuyên chở hàng hóa, như A321F mà Vietnam Airlines thuê từ 2025.

  • Tải trọng: 2-30 tấn, chứa hàng lớn như máy móc, ô tô.

  • Ưu điểm: Không gian lớn, chở hàng nguy hiểm an toàn.

  • Hạn chế: Chi phí cao, tần suất thấp hơn PAX.

• Máy bay Charter: Thuê theo nhu cầu, linh hoạt thời gian và điểm đến.

  • Tải trọng: 2-32 tấn, tùy loại máy bay.

  • Ưu điểm: Phù hợp với hàng khẩn cấp, giá trị cao.

  • Hạn chế: Chi phí từ 15.000-25.000 USD/chuyến.

Sự đa dạng này giúp Việt Nam đáp ứng nhu cầu xuất khẩu sang Mỹ hiệu quả.

Quy trình vận chuyển hàng hóa

Quy trình vận chuyển hàng hóa sang Mỹ được tối ưu hóa để đảm bảo tốc độ và an toàn:

1. Chuẩn bị hàng hóa: Đóng gói theo tiêu chuẩn IATA, tránh hư hỏng.

2. Khai báo hải quan: Nộp hồ sơ điện tử trước khi hàng đến sân bay.

3. Xếp dỡ hàng hóa: Sử dụng thiết bị hiện đại tại Tân Sơn Nhất, Nội Bài.

4. Vận chuyển: Máy bay PAX, Freighter hoặc Charter thực hiện tuyến Mỹ.

5. Thông quan: Hoàn tất thủ tục tại sân bay đích với hỗ trợ logistics.

6. Giao hàng: Chuyển hàng từ sân bay Mỹ đến kho hoặc khách hàng.

Hệ thống số hóa giúp doanh nghiệp theo dõi trạng thái lô hàng dễ dàng.

Hồ sơ cần chuẩn bị

Doanh nghiệp cần chuẩn bị các giấy tờ sau để xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ:

• Hóa đơn thương mại: Ghi rõ giá trị, số lượng, mô tả hàng hóa.

• Phiếu đóng gói: Chi tiết trọng lượng, kích thước, số kiện hàng.

• Chứng nhận xuất xứ (C/O): Form CPTPP để hưởng ưu đãi thuế.

• Vận đơn hàng không: Do hãng hàng không phát hành, khớp với hồ sơ.

• Chứng nhận kiểm dịch: Cần cho nông sản, thủy sản tươi.

• Giấy phép xuất khẩu: Áp dụng cho hàng hóa đặc biệt như hóa chất.

Hồ sơ cần nộp trước 2-3 ngày để đảm bảo thông quan nhanh chóng.

Chi phí và thuế quan

Chi phí vận chuyển hàng hóa sang Mỹ phụ thuộc vào loại máy bay và tuyến bay:

• Cước phí vận chuyển:

  • PAX: 3-6 USD/kg, phù hợp với hàng nhỏ gọn.

  • Freighter: 5-10 USD/kg, dành cho hàng cồng kềnh.

  • Charter: 15.000-25.000 USD/chuyến, tùy hành trình.

• Thuế nhập khẩu: 0-5% với C/O CPTPP, tùy mã HS code.

• Phí hải quan: 50-150 USD/lô hàng, tùy dịch vụ logistics.

• Phí phụ thu: Phí nhiên liệu hoặc phí an ninh có thể áp dụng.

Doanh nghiệp nên yêu cầu báo giá chi tiết từ Vietnam Airlines hoặc đối tác.

Thách thức và giải pháp

Mặc dù tăng trưởng ấn tượng, ngành cargo hàng không Việt Nam đối mặt với thách thức:

• Thách thức:

  • Thuế quan Mỹ: Chính sách thuế 46% của Tổng thống Trump ảnh hưởng xuất khẩu.

  • Hạ tầng hạn chế: Tân Sơn Nhất quá tải, Long Thành chưa vận hành.

  • Cạnh tranh quốc tế: Singapore, Thái Lan có hạ tầng logistics phát triển hơn.

  • Giá nhiên liệu: Tăng 18% trong 2025, ảnh hưởng cước phí.

• Giải pháp:

  • Đa dạng hóa thị trường: Mở rộng sang châu Phi, Trung Đông.

  • Đầu tư hạ tầng: Đẩy nhanh tiến độ sân bay Long Thành, khởi động 2026.

  • Hợp tác quốc tế: Làm việc với SATS để tối ưu hóa kho hàng.

  • Ứng dụng công nghệ: Số hóa quy trình để giảm chi phí, tăng hiệu quả.

Bộ Công Thương đang hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường để giảm rủi ro.

Tầm quan trọng của sân bay Long Thành

Sân bay Long Thành, dự kiến khởi động năm 2026, sẽ là động lực lớn cho xuất khẩu cargo:

• Công suất: Xử lý 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm ở giai đoạn 1.

• Hạ tầng hiện đại: Kho hàng SATS hỗ trợ vận chuyển hàng dễ hỏng.

• Kết nối: Liên kết với cảng Cái Mép, cao tốc Dầu Giây.

• Hỗ trợ thương mại điện tử: Đáp ứng nhu cầu từ Shopee, Lazada.

Long Thành sẽ giảm tải cho Tân Sơn Nhất, tăng khả năng cạnh tranh với khu vực.

Tác động kinh tế

Sự tăng trưởng 62% của cargo hàng không sang Mỹ mang lại nhiều lợi ích:

• Thúc đẩy xuất khẩu: Tăng vận chuyển điện tử, dệt may, nông sản.

• Tạo việc làm: Dự kiến 50.000 việc làm trong logistics vào 2030.

• Thu hút FDI: Các hãng như DHL, FedEx đầu tư vào Việt Nam.

• Tăng trưởng GDP: Logistics hàng không đóng góp 3% GDP vào 2030.

Việt Nam đang tiến gần mục tiêu trở thành air cargo hub khu vực.

Lưu ý cho doanh nghiệp

Để tận dụng cơ hội từ xu hướng xuất khẩu cargo sang Mỹ, doanh nghiệp cần:

• Đóng gói cẩn thận: Sử dụng vật liệu chống sốc, tuân thủ IATA.

• Kiểm tra quy định: Tránh vận chuyển hàng cấm hoặc nguy hiểm.

• Theo dõi chi phí: Giá nhiên liệu biến động ảnh hưởng cước phí.

• Hợp tác uy tín: Làm việc với Vietnam Airlines, SATS, hoặc NCTS.

• Đặt chỗ sớm: Đảm bảo không gian trên tàu bay mùa cao điểm.

Chuẩn bị kỹ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro và tối ưu chi phí.

Kết luận

Sự tăng trưởng 62% trong xuất khẩu cargo hàng không sang Mỹ đầu năm 2025 là minh chứng cho tiềm năng của Việt Nam trong lĩnh vực logistics. Với sự hỗ trợ từ Vietnam Airlines, hạ tầng sân bay hiện đại và nhu cầu thị trường tăng cao, Việt Nam đang tiến gần mục tiêu trở thành air cargo hub khu vực. Doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng, chọn loại máy bay phù hợp và hợp tác với đối tác uy tín để tận dụng cơ hội. Hãy cùng đưa hàng hóa Việt Nam vươn xa trên thị trường toàn cầu!