Trung Quốc và giấc mơ tự chủ hàng không
Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị gay gắt, Trung Quốc muốn tự chủ ngành hàng không dân dụng. Họ phát triển máy bay C919 do COMAC sản xuất để giảm phụ thuộc vào Boeing và Airbus. Mục tiêu của Trung Quốc là phá vỡ thế độc quyền của Boeing và Airbus. Điều này giúp hình thành “thế chân vạc” trong ngành hàng không toàn cầu. C919 là bước đầu tiên trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc.
Bối cảnh thúc đẩy tự chủ
Trong những năm gần đây, căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ buộc Bắc Kinh phải xem lại sự phụ thuộc vào công nghệ phương Tây. Hai chiếc Boeing 737 MAX bị Trung Quốc yêu cầu trả lại Mỹ vào tháng 4/2025 không chỉ là động thái thương mại. Đây là tín hiệu cho thấy Trung Quốc sẵn sàng hy sinh ngắn hạn để đạt mục tiêu dài hạn. Mục tiêu là xây dựng nền hàng không dân dụng hoàn toàn “Made in China”. Trung Quốc đặt cược vào COMAC, tập đoàn sản xuất máy bay nội địa, trong công cuộc “thoát Mỹ” về công nghệ.
C919: Biểu tượng của khát vọng quốc gia
Máy bay thân hẹp C919 là biểu tượng tham vọng của Trung Quốc, thay thế Boeing 737 và Airbus A320. Đến đầu năm 2025, COMAC đã nhận hơn 1.500 đơn đặt hàng. Phần lớn đơn hàng đến từ các hãng nội địa như China Eastern Airlines, China Southern Airlines và Air China.
Thay vì tấn công thị trường phương Tây, COMAC chọn tiếp cận từ các thị trường đang phát triển. Những quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Indonesia, Lào và Malaysia là bước đệm lý tưởng cho C919. Chiến lược này giúp C919 chứng minh năng lực vận hành và độ tin cậy. Trung Quốc dần xây dựng niềm tin với khách hàng quốc tế mà không đối đầu trực tiếp với Boeing hay Airbus.
Thách thức công nghệ và chứng nhận quốc tế
Tuy nhiên, tham vọng lớn đi kèm với vô số thách thức. Dù là “sản phẩm nội địa”, C919 vẫn phụ thuộc vào linh kiện và công nghệ phương Tây. Trong 82 nhà cung cấp chính, chỉ 14 công ty là từ Trung Quốc. Một nửa trong số này là liên doanh với nước ngoài. Đặc biệt, động cơ LEAP-1C – trái tim của C919 – do CFM International sản xuất, là liên doanh giữa Mỹ và Pháp.
COMAC đang nỗ lực phát triển động cơ nội địa CJ-1000A để thay thế động cơ LEAP-1C. Tuy nhiên, tiến độ phát triển vẫn chưa đạt kỳ vọng. Nếu không kiểm soát được công nghệ cốt lõi, tham vọng tự chủ của Trung Quốc sẽ gặp nhiều rào cản. Những chính sách cấm vận và kiểm soát xuất khẩu ngày càng chặt chẽ từ Mỹ và các đồng minh sẽ gây khó khăn.
Chưa dừng lại ở công nghệ, COMAC còn đối mặt với rào cản chứng nhận từ các cơ quan hàng không quốc tế. Để bay thương mại ở Mỹ hoặc châu Âu, C919 cần được FAA và EASA cấp phép. Tuy nhiên, điều này chưa dễ đạt được trong bối cảnh hiện tại.
Chiến lược dài hạn: Hướng đến thế chân vạc
Bất chấp khó khăn, COMAC vẫn kiên định với lộ trình phát triển rõ ràng. Tập đoàn đặt mục tiêu sản xuất 50 chiếc C919 trong năm 2024, nâng lên 100 chiếc vào năm 2025 và 150 chiếc vào năm 2027. Đến năm 2029, sản lượng dự kiến đạt 200 chiếc mỗi năm – đủ sức phục vụ nhu cầu trong nước và mở rộng ra thị trường khu vực.
Trung Quốc còn công bố ba cột mốc quan trọng cho ngành hàng không: trở thành nhà sản xuất máy bay dân dụng lớn vào năm 2021, dẫn đầu thị trường vào năm 2035 và hình thành thế cân bằng với Boeing, Airbus vào giữa thế kỷ 21.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, Trung Quốc đang từng bước xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ hậu mãi, đào tạo phi công, bảo trì kỹ thuật và cung ứng phụ tùng để hỗ trợ khách hàng. Đây là yếu tố quan trọng giúp COMAC tạo niềm tin và giữ chân khách hàng quốc tế.
Tương lai: Liệu có thực sự “thoát Mỹ”?
Trung Quốc đang cho thấy quyết tâm lớn trong việc tự chủ ngành hàng không. Với thị trường nội địa lớn và sự hỗ trợ mạnh từ chính phủ, COMAC có cơ hội trở thành đối thủ đáng gờm. Tuy nhiên, để hiện thực hóa giấc mơ này, Trung Quốc phải vượt ba thách thức lớn. Đó là kiểm soát công nghệ cốt lõi, đạt chứng nhận toàn cầu và xây dựng lòng tin từ khách hàng quốc tế.
Dù chặng đường còn dài và nhiều chông gai, COMAC và C919 đang dần thay đổi cuộc chơi hàng không. Sự xuất hiện của Trung Quốc khiến cuộc đua không còn là chuyện riêng của Boeing và Airbus. Trong tương lai, ngành hàng không có thể chứng kiến cuộc đối đầu tay ba đầy kịch tính. Cái tên từ phương Đông đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ hàng không thế giới.
Xem thêm:
Từ tháng 7/2025, đi máy bay không cần giấy tờ tùy thân
Những công viên thiên nhiên đẹp nhất ở Illinois
