Vận Chuyển Hàng Nguy Hiểm Bằng Đường Hàng Không: Quy Định Mới Nhất Và Lưu Ý Thực Tế 2025
Tổng Quan Về Hàng Nguy Hiểm Trong Vận Tải Hàng Không Tại Việt Nam
Hàng nguy hiểm (Dangerous Goods – DG) là các chất có thể gây hại sức khỏe môi trường hoặc an toàn bay. Theo IATA và ICAO hàng nguy hiểm được phân loại thành 9 loại chính từ chất nổ đến chất độc. Việt Nam áp dụng đầy đủ Quy định IATA DGR từ năm 2025 qua Cục Hàng không Dân dụng. Sản lượng DG tại Việt Nam đạt 150.000 tấn năm 2025 tăng 20% nhờ xuất khẩu hóa chất dược phẩm pin lithium. Korean Air Vietnam Airlines Emirates xử lý 80% DG từ Tân Sơn Nhất Nội Bài. Vận chuyển DG yêu cầu đào tạo bắt buộc và giấy phép từ Cục Hàng không Việt Nam. Rủi ro cao nhưng quy trình nghiêm ngặt đảm bảo an toàn 99,9% chuyến bay. Doanh nghiệp phải khai báo chính xác tránh phạt lên đến 500 triệu VND.
Phân Loại Hàng Nguy Hiểm Theo Quy Định IATA Và Việt Nam
Loại 1: Chất nổ và vật phẩm dễ nổ gồm 6 nhóm từ nổ rộng đến nguy cơ thấp. Loại 2: Khí nén hoặc khí hóa lỏng dễ cháy độc hại. Loại 3: Chất lỏng dễ cháy như xăng dầu dung môi. Loại 4: Chất rắn dễ cháy tự phản ứng với nước. Loại 5: Chất oxy hóa và peroxit hữu cơ. Loại 6: Chất độc và chất nhiễm trùng gồm độc cao và độc trung bình. Loại 7: Vật liệu phóng xạ như thiết bị y tế hạt nhân. Loại 8: Chất ăn mòn axit kiềm. Loại 9: Hàng nguy hiểm khác như pin lithium thiết bị điện tử. Mỗi loại có mã UN số hiệu nguy hiểm 4 chữ số. Việt Nam bổ sung hóa chất bảo vệ thực vật theo Nghị định 161/2024/NĐ-CP hiệu lực từ 1/1/2025. Phân loại dựa trên tính chất hóa lý theo Phụ lục II Nghị định này.
Quy Định Pháp Lý Và Thủ Tục Xin Giấy Phép Tại Việt Nam
Nghị định 161/2024/NĐ-CP quy định danh mục DG và thủ tục cấp phép từ 1/1/2025. Cục Hàng không Việt Nam cấp giấy phép vận chuyển DG nộp hồ sơ trực tiếp hoặc online. Hồ sơ gồm đề nghị cấp phép packing list chứng nhận an toàn theo IATA. Thời hạn cấp phép 5 ngày làm việc nếu hồ sơ đầy đủ. Giấy phép có hiệu lực tối đa 24 tháng theo phương tiện vận chuyển. Doanh nghiệp phải có nhân viên đào tạo IATA DG chứng nhận hàng năm. Theo Nghị định 34/2024/NĐ-CP DG loại 1-4 9 cần giấy phép Bộ Công an hoặc Công Thương. Hàng quá cảnh miễn giấy phép nếu có điều ước quốc tế. Phạt nặng nếu không khai báo: đình chỉ hoạt động đến 6 tháng. FedEx DHL Knight Logistics hỗ trợ thủ tục DG đầy đủ.
Quy Trình Đóng Gói Dán Nhãn Và Khai Báo DG
Đóng gói theo tiêu chuẩn UN Spec bao bì chứng nhận chịu lực va đập nhiệt độ. Sử dụng ULD chuyên dụng như LD3 cho DG nhỏ pallet cho chất lỏng lớn. Dán nhãn hình thoi 9 loại màu sắc rõ ràng kèm mã UN. Khai báo qua Shipper’s Declaration for DG in 3 bản gốc. Vận đơn hàng không khổ dài ghi rõ DG class số lượng. Đặt chỗ hãng bay trước 48 giờ xác nhận slot DG an toàn. Kiểm tra tại sân bay bởi nhân viên DG trained. Thời gian xử lý DG mất 2-4 giờ lâu hơn hàng thường. Theo dõi realtime qua hệ thống IATA Cargo-IMP. Xử lý sự cố theo kế hoạch hãng bay và Cục Hàng không.
Các Hãng Bay Và Dịch Vụ Vận Chuyển DG Phổ Biến
Vietnam Airlines chấp nhận DG loại 2-9 trên Boeing 787 A350 tải 50 tấn/chuyến. Korean Air chuyên DG pin lithium hóa chất tải 100 tấn B777F. Emirates Qatar Airways dùng A380 cho DG lớn từ Long Thành 2026. Vietjet Bamboo chỉ DG hạn chế loại 3 6 8 nội địa. FedEx DHL cung cấp door-to-door DG với đào tạo IATA. Knight Logistics dẫn đầu DG Việt Nam xuất khẩu sang EU Mỹ. Chi phí DG cao gấp 1,5 lần hàng thường do phí xử lý đặc biệt. Hãng bay giới hạn DG trên chuyến chở khách tối đa 500 kg. Đào tạo bắt buộc theo Annex 18 ICAO hàng năm.
Lưu Ý An Toàn Và Rủi Ro Khi Vận Chuyển DG
Nhân viên phải đeo PPE đầy đủ khi xử lý DG tránh tiếp xúc da. Kiểm tra nhiệt độ khoang hàng không vượt 50°C hoặc dưới -40°C. Tránh bay nối chuyến dài giảm rủi ro rò rỉ. Mua bảo hiểm DG toàn diện phí 1-2% giá trị hàng. Xử lý sự cố: cách ly khu vực thông báo khẩn cấp theo SOP hãng. Phạt khai báo sai lên đến 1 tỷ VND theo Luật Hàng không 2025. Pin lithium loại 9 giới hạn 100Wh không sạc đầy. Hóa chất độc loại 6 cần giấy phép CITES nếu quý hiếm. Theo dõi thời tiết tránh sét sét gây cháy nổ. Doanh nghiệp Việt Nam tăng DG 25% năm 2025 cần cập nhật quy định thường xuyên.
Kết Luận Tiềm Năng Và Thách Thức Của Vận Chuyển DG
Vận chuyển DG bằng hàng không là nhu cầu thiết yếu cho công nghiệp hóa chất dược phẩm. Quy định IATA và Nghị định 161/2024/NĐ-CP đảm bảo an toàn cao nhất. Việt Nam dự kiến xử lý 200.000 tấn DG năm 2030 nhờ Long Thành. Doanh nghiệp chọn hãng uy tín như Korean Air giảm rủi ro 90%. Chi phí cao nhưng tốc độ nhanh mang lợi nhuận lớn. Cập nhật đào tạo và giấy phép là chìa khóa thành công. Với sự phát triển kinh tế DG sẽ là động lực logistics hàng không Việt Nam. Hãy tuân thủ nghiêm ngặt để an toàn và hiệu quả tối ưu.
Xem thêm:
Sân Bay Liên Khương Chính Thức Đóng Cửa Từ Đầu Tháng 3/2026 Để Nâng Cấp Toàn Diện
DHL tăng tải 20 tấn/chuyến giữa Hong Kong và Penang bằng Boeing 767F
Việt Nam sắp có thêm 2 sân bay mới: Vì sao lại là Măng Đen và Vân Phong?
